Draagmoederschap
Een draagmoeder is een vrouw die zwanger is voor een ander; de wensouders. De draagmoeder staat het kind na de geboorte af aan de wensouders.
We onderscheiden 2 vormen:
- via natuurlijke weg of kunstmatige inseminatie. Dit wordt laagtechnologisch draagmoederschap genoemd. De draagmoeder is genetisch verwant aan het kind
- Via een embryo. Bij de draagmoeder wordt een embryo ingebracht dat ontstaan is door reageerbuisbevruchting. Dit heet hoogtechnologisch draagmoederschap. De draagmoeder is niet genetisch verwant aan het kind, de wensouders zijn geheel, gedeeltelijk of helemaal niet genetisch verwant aan het kind.
De draagmoeder is na de geboorte formeel de moeder van het kind omdat volgens de Nederlands wet de vrouw uit wie het kind wordt geboren juridisch de moeder is. Is zij getrouwd, dan is haar man de juridische vader van het kind. De juridische ouders kunnen het kind afstaan aan de wensouders en zij kunnen via adoptie juridische ouders worden. Dit kan alleen als de draagmoeder of draagouders geen ouderlijk gezag meer w=heeft.
De wensouders mogen na de geboorte het kind opnemen in hun gezin; zij zijn dan het pleeggezin. Daarvoor is wel toestemming nodig van de Raad voor de Kinderbescherming; anders ben je strafbaar.
De draagmoeder / ouders kunnen via de Raad voor de Kinderbescherming de rechter vragen om een maatregel die ht gezag van haar / hen over het kind beëindigt. De wensouders vragen de voogdij over het kind aan bij de rechter en wanneer de wensouders het kind 1 jaar verzorgd en opgevoed hebben, kunnen zij de rechtbank om adoptie vragen.
Het zijn van draagmoeder is in Nederland niet verboden. Een aantal handelingen die in het kader van commercieel draagmoederschap kunnen worden verricht, zijn wel strafbaar gesteld, artikel 151b en 151c Wetboek van Strafrecht. Dit is vooral gericht om te voorkomen dat draagmoederschap wordt gebruikt om er financieel beter van te worden.
In sommige landen is draagmoederschap tegen betaling wel mogelijk en legaal. In een aantal landen wordt bij draagmoederschap de wensouders als juridische ouders aangemerkt op de geboorteakte. Dit is in strijd met de Nederlandse wet omdat, art. 1:198
BW, de moeder uit wie het kind geboren is, de juridische moeder is. Het is verstandig afspraken schriftelijk vast te leggen maar houdt er rekening mee dat dezeniet altijd juridisch bindend zijn. De kans op misverstanden is echter kleiner als het isvastgelegd en de rechter kan schriftelijke afspraken wel meenemen in zijn beslissingen.
